Obowiązujący w Polsce kodeks spółek handlowych reguluje kilka najważniejszych dla polskiego prawa spółek, dzielących się na podmioty osobowe i kapitałowe. Warto jednak pamiętać o jego poprzedniku, przedwojennym kodeksie handlowym, który regulował jeszcze jedną formę działalności gospodarczej. Jest to tzw. spółka cicha, której regulacje pośród spółek handlowych utraciły moc w 1964 roku, z chwilą wejścia w życie nowego kodeksu cywilnego. Należy mieć na uwadze, że spółka cicha nie zniknęła całkowicie z polskiego porządku prawnego, a jej założenia wciąż w różnych formach są obecne w obowiązujących przepisach.
Czym charakteryzuje się spółka cicha?
Spółka cicha, której regulacje niektórzy prawnicy upatrują w zasadzie swobody zawierania umów kodeksu cywilnego, opiera się na niejawnym uczestnictwie w dochodach wypracowanych przez przedsiębiorstwo, które jest kierowane przez inną osobę, w zamian za wniesienie przez wspólnika cichego wkładu na rzecz wspólnika jawnego, prowadzącego przedsiębiorstwo we własnym imieniu.
Elementy spółki cichej na podstawie obowiązującego stanu prawnego:
Biorąc pod uwagę kontrowersje jakie wywołuje spółka cicha, a zwłaszcza kwestie możliwego omijania zakazów prawnych czy też niejasności podatkowych związanych m.in. z groźbą pozyskiwania środków, które pochodzą z nielegalnych źródeł, warto pamiętać o zawarciu jej w oparciu o kilka podstawowych elementów:
1. Zawarciu umowy w formie pisemnej, które pozwoli zarówno na udowodnienie faktu zaistnienia spółki, jak również będzie podstawą przyjęcia jej zapisów.
2. Zobowiązaniu wspólnika cichego do wniesienia wkładu, co pozwoli na jego późniejszy udział w zyskach
3. Informacja o tym, że wspólnik cichy nie jest zobowiązany do prowadzenia spraw spółki, ani nie może jej reprezentować
4. Podkreślenie faktu, iż wspólnik cichy nie ponosi odpowiedzialności za zobowiązania spółki wynikłe z działalności wspólnika jawnego
5. Określeniu wysokości udziału wspólnika cichego w zyskach i stratach, a także określenia terminów związanych z tymi zagadnieniami
Korzyści zawarcia umowy spółki cichej:
1. Zmniejszone wymogi formalne względem innych form działalności gospodarczej określonych w kodeksie spółek handlowych
2. Możliwość utrzymania anonimowości wspólnika cichego
3. Brak wymogu dokonywania wpisów do rejestru
4. Mniejsze ryzyko straty i ponoszenia odpowiedzialności za zobowiązania przez wspólnika cichego
5. Możliwość dokapitalizowania przedsiębiorstwa poprzez wkład wniesiony przez wspólnika cichego.
Podsumowanie
Zważyć należy, iż przez brak odpowiednich regulacji w polskim prawie, nie sposób przedstawić pełnej charakterystyki spółki cichej. Fakt ten rodzi ryzyko negatywnej interpretacji zapisów umowy przez organy podatkowe. Biorąc pod uwagę korzyści wynikające z zawarcia spółki cichej, jak wymienioną już anonimowość czy brak wymogów rejestracyjnych, to każdy przedsiębiorca musi sam zdecydować czy spółka cicha będzie dla niego odpowiednią formą prowadzenia działalności. Zważyć jednak należy, iż statut wspólnika cichego nie stanowi podstawy tytułu ubezpieczenia społecznego i zdrowotnego, dlatego należy zadbać o uzyskaniu dostępu do tych świadczeń z innej formy działalności.
Jeżeli chcą Państwo uzyskać pomoc prawna w zakresie założenia i funkcjonowania spółki cichej, zapraszamy do kontaktu z Kancelarią.
